Gedenkstätte am Schwanenteich

Opis cmentarza

W Parku Miejskim (Schwanenteichpark) w Zwickau znajduje się Pomnik Ofiar Faszyzmu (Mahnmal für die Opfer des Faschismus). 12 sierpnia 1945 roku w tym miejscu złożono urny z prochami 325 więźniów obozu koncentracyjnego Flossenbürg zatrudnionych w Zwickau i Mülsen St. Micheln.

Miejsce pamięci w obecnym kształcie zbudowano w roku 1965. Zlokalizowane jest nad brzegiem rozległego stawu. Na placu wyłożonym granitową kostką i otoczonym murem z jasnego kamienia znajduje się szara, kamienna ściana, na której umieszczono rysunek przedstawiający trzech więźniów i inskrypcję: „Szacunek dla zmarłych – przestroga dla żyjących”. Po drugiej stronie muru umieszczono czerwony trójkąt – symbol więźniów politycznych w obozach koncentracyjnych. Tu też są schody prowadzące do zielonych terenów parkowych.

Jedyną informacją nawiązującą do historii upamiętnienia i spoczywających tu osób jest inskrypcja na kamiennej tablicy: „W tym miejscu przestrogi i pamięci spoczywają 325 ofiary niemieckiego faszyzmu. Sława i honor ich pamięci”.

Pochowane tu ofiary to więźniowie podobozu Flossenbürg, w którym przebywało ponad 1000 więźniów – 437 Polaków i obywateli polskich (w tym 30 Żydów), 306 Rosjan, 85 Włochów, 65 Węgrów i Żydów węgierskich, 55 Czechów, 30 Niemców oraz z 9 innych krajów.

Więźniowie pracowali przy produkcji pojazdów wojskowych, samolotów i torped dla zakładów Horch-Werke (część koncernu Auto Union). W obozie zginęło 280 mężczyzn a wielu niezdolnych do pracy przewieziono do KL Flossenbürga i zamordowano.

Na liście zmarłych figuruje 111 Polaków i obywateli polskich, których prochy tu spoczęły. Oprócz ofiar zatrudnionych w Zwickau, pochowano tu również 51 ofiar podobozu Flossenbürg zlokalizowanego w Mülsen St. Micheln. Ich prochy przeniesiono w to miejsce po wojnie a ich nazwiska i pochodzenie nie zostały ustalone.

Stan miejsca pamięci jest bardzo dobry (2023), jednak brak jest bliższych informacji o spoczywających tu ofiarach.

Dane adresowe